W roku 2025 Związek Kompozytorów Polskich obchodzi Jubileusz 100-lecia
stowarzyszeniowego ruchu polskich kompozytorów. W 1925 roku przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym powstała Sekcja Współczesnych Kompozytorów Polskich, przekształcona wkrótce w samodzielne Stowarzyszenie Kompozytorów Polskich, w którego władzach znaleźli się Ludomir Różycki jako prezes, a także Karol Szymanowski i Grzegorz Fitelberg.
Pierwsza organizacja polskich kompozytorów przetrwała II wojnę światową, opiekując się swoimi członkami, którzy w 1945 roku przyjechali do Krakowa, gdzie nowe władze zwołały spotkanie środowiska kompozytorskiego. Nie dały jednak szansy kontynuowania działalności przedwojennej organizacji i powołały do życia nowy Związek Kompozytorów Polskich.
Pierwszym prezesem został Piotr Perkowski, a w zarządzie znalazł się Witold Lutosławski, w podwójnej roli sekretarza i skarbnika. W 1948 roku do kompozytorów dołączyli muzykolodzy, których oczekiwanym przez komunistów zadaniem miało być kontrolowanie przestrzegania przez kompozytorów w swojej twórczości zasad socrealizmu. Środowisko ZKP oparło się jednak na ogół naciskom władz i po epoce stalinowskiej działało autonomicznie, kontestując nieraz działanie władz nie tylko w dziedzinie kultury.
Dzisiaj, mimo odejścia komunizmu, kompozytorzy i muzykolodzy polscy są w jednym związku razem i z obopólną korzyścią, a Związek Kompozytorów Polskich jest jedną z najważniejszych organizacji życia muzycznego w Polsce i ma uznaną pozycję w europejskiej społeczności kompozytorskiej. Światową renomą cieszy się organizowany przez ZKP od roku 1956 Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, realizująca dzieło Karola Szymanowskiego, którym było podniesienie polskiej muzyki narodowej na poziom europejskiego uniwersalizmu. To była perspektywa działania Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich przed stu laty i to jest dzisiaj celem Związku Kompozytorów Polskich.
13 czerwca na 42-gim Walnym Zebraniu Członków ZKP nastąpiło uroczyste otwarcie obchodów jubileuszowych. Włączy się w nie 68 „Warszawska Jesień”, która odbędzie się w dniach 19-27 września. A głównym wydarzeniem Jubileuszu będzie Festiwal 100-lecia ZKP w dniach 3-14 listopada, z zamykającą obchody Jubileuszu 54.Konferencją Muzykologiczną ZKP zatytułowaną „Muzyka, pamięć, historia”. Na Festiwalu zaprezentuje się w Warszawie dziewięć oddziałów regionalnych ZKP z całej Polski. Dodatkowo zaprzyjaźniony Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina da koncert z utworami kompozytorów związanych z warszawską uczelnią muzyczną w ciągu całego stulecia, Filharmonia Narodowa zakończy zaś nasz festiwal koncertem-prezentem dla ZKP, z utworami czołowych kompozytorów stulecia: Karola Szymanowskiego, Witolda Lutosławskiego i Krzysztofa Pendereckiego.
Szczegółowe informacje o jubileuszowych wydarzeniach można znaleźć na
specjalnym jubileuszowym portalu internetowym
100latzkp.org.pl, który jest jeszcze niepełny, wciąż uzupełniany, ale już teraz można na nim znaleźć niezwykle ciekawe materiały związane ze stuleciem. Zwracam szczególną uwagę na artykuł Iwony Lindstedt o początkach stowarzyszeniowego ruchu polskich kompozytorów. Jest tu
wiele zupełnie nieznanych dotąd, fascynujących faktów odkrytych przez Autorkę. Niezwykle interesujące są faksymile dokumentów z archiwów ZKP, jest też galeria unikatowych archiwalnych zdjęć. I wciąż czegoś przybywa. Chcemy, żeby portal był pełny na listopad, już wkrótce przedstawimy na stronie
100latzkp.org.pl szczegółowy program Festiwalu i Konferencji Muzykologicznej ZKP.
Zachęcamy również do zapoznania się ze spotem reklamowym Jubileuszu, Festiwalu i Konferencji dostępnym na kanale You Tube Biblioteki Naukowej Związku Kompozytorów Polskich
https://youtu.be/I3ZuA8kOIHo.
Ale przede wszystkim zapraszamy na koncerty i sesje konferencyjne na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina, w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda L:utosławskiego oraz w Filharmonii Narodowej.
Do zobaczenia!
Mieczysław Kominek
