Biblioteka Naukowa Związku Kompozytorów Polskich

Logo Biblioteki Naukowej ZKP
English
Powiększ czczionkę
Resetuj czczionkę
Zwiększ kontrast
Resetuj kontrast

Z historii muzyki polskiej... Kompozytorzy przed Chopinem i jemu współcześni

Kwintet Juliusza Zarębskiego (pierwsza strona nut)

Kwintet fortepianowy Juliusza Zarębskiego, pierwsza strona partytury, wyd. I: Towarzystwo Wydawnicze Muzyki Polskiej, 1931; źródło: International Music Score Library Project (IMSLP) / Petrucci Music Library

2022-10-29
Romantyzm w muzyce polskiej poprzedzała działalność kompozytorów rozwijających klasyczne formy pieśniarskie, fortepianowe i symfoniczne. Pierwszą polską symfonię napisał około roku 1740 Jacek Szczurowski. Twórcami symfonii byli również tacy kompozytorzy, jak uczeń Haydna, Franciszek Lessel oraz nauczyciel Chopina, Józef Elsner. Odkrywane wciąż nowe źródła wzbogacają obraz muzyki polskiej tego okresu, pozostaje ona jednak drugoplanowym zjawiskiem w historii muzyki europejskiej. Tylko pojedyncze dokonania kompozytorów polskich mogłyby stanąć w jednym rzędzie z dziełami wybitnych twórców epoki. Należy do nich z pewnością wspaniała Passio Domini Nostri Jesu Christi Józefa Elsnera z 1837 roku. Na wyżyny europejskie wprowadził muzykę polską jego uczeń - Fryderyk Chopin. Komponując niemal wyłącznie na fortepian solo stworzył niepowtarzalne dzieło o uniwersalnej wartości, zakorzenione jednak mocno w idiomie polskiej muzyki ludowej.

Współcześni Chopinowi twórcy polscy pozostawali w cieniu jego geniuszu, dużą sławą cieszyli się natomiast kompozytorzy-wirtuozi: pianistka Maria Szymanowska oraz skrzypkowie - Karol Lipiński, z powodzeniem rywalizujący z Paganinim, i Henryk Wieniawski. I chociaż ich głównie użytkowa twórczość nie nosi znamion sztuki najwyższego lotu, to niektóre przynajmniej kompozycje - jak choćby dwa koncerty Wieniawskiego - grywane są przez największych wirtuozów i dzisiaj. Nie dane było rozwinąć się znakomicie zapowiadającemu się talentowi Juliusza Zarębskiego, ucznia Ferenca Liszta i profesora fortepianu Królewskiego Konserwatorium Muzycznego w Brukseli. Jego Kwintet fortepianowy g-moll jest z pewnością jednym z najpiękniejszych utworów kameralnych w światowej literaturze muzycznej.

Inni kompozytorzy tego okresu to m.in.: Ignacy Feliks Dobrzyński, Julian Fontana, Antoni Kątski, Apolinary Kątski, Oskar Kolberg, Ignacy Marceli Komorowski, Karol Kurpiński, Karol Mikuli, Tomasz Napoleon Nidecki, Michał Kleofas Ogiński, książę Antoni Henryk Radziwiłł, Aleksander Zarzycki.

Dr Mieczysław Kominek

Dr Mieczysław Kominek

Kolejny artykuł: Fryderyk Chopin - kalendarium

Poprzedni artykuł: Opera polska
X